Kapseizing van de Herald of Free Enterprise: naar een coördinatie te land en ter zee (06 maart 2020)

Kapseizing Herald of Free Enterprise

6 maart 1987 ging de geschiedenisboeken in als een zwarte dag voor België. Op die vrijdagavond kapseisde de Britse roll-on-roll-ofautoveer bij het uitvaren van de haven van Zeebrugge. Ondanks de interventie van de hulpdiensten lieten 193 mensen daarbij het leven, voornamelijk Britse burgers. Onze gedachten gaan vandaag uit naar deze slachtoffers en hun geliefden, maar ook naar de leden van de hulpdiensten die destijds in de meest complexe winterse omstandigheden hebben gereageerd.

Oprichting CGCCR

Deze ramp droeg opnieuw bij aan de behoefte van een centraal coördinatie- en crisiscentrum. Ook na het Heizeldrama (1985), de kernramp in Tsjernobyl (1986) en de aanslagen van de CCC (1983 – 1985) werd dit duidelijk. Het Coördinatie- en Crisiscentrum van de Regering werd opgericht (CGCCR) en werd in 1988 wettelijk vastgelegd in een Koninklijk Besluit.

Meer dan 30 jaar later vervult het CGCCR, nu het Nationaal Crisiscentrum (NCCN), de rol van coördinatie, noodplanning en crisisbeheer met als missie om op multidisciplinair, interdepartementaal, interregionaal en internationaal niveau samen te werken.  

Kustwacht

Het kapseizen van de Herald of Free Enterprise voor de kust van Zeebrugge in 1987 was bovendien de aanleiding om een specifiek ‘Rampenplan Noordzee’ op te stellen. Dit rampenplan treedt in werking wanneer er zich op het Belgisch grondgebied, en dus ook op zee, een grote ramp voordoet en bepaalt de rol van de verschillende diensten die betrokken zijn bij een redding. Het Rampenplan Noordzee moest voor een vlottere samenwerking en sneller optreden zorgen bij incidenten op zee.

De coördinatie van de operaties werd in handen van de gouverneur van West-Vlaanderen gelegd. Het beheer van incidenten op zee zal voornamelijk beheerd worden op provinciaal niveau, waarbij de Minister van Binnenlandse Zaken steeds op de hoogte wordt gehouden.

Bovendien waren er maar liefst 17 federale en gewestelijke departementen bevoegd voor de Noordzee. Zij staan o.a. in voor het scheepvaartverkeer, reddingen op zee, immigratie via de Noordzee, etc. Uit deze departementen kwam in 1999 een interdepartementale werkgroep voort: de “Kustwacht”. Deze werkgroep werd in 2003 geformaliseerd tot een officiële structuur. Dit is de Kustwacht zoals we die vandaag kennen. Ze bestaat uit een beleidsorgaan, een overlegorgaan en het secretariaat Kustwacht. Het NCCN verzekert het voorzitterschap van het beleidsorgaan in afwisseling met de vertegenwoordiger van het Vlaams Gewest.

De structuur Kustwacht zorgt voor meer efficiëntie op het Belgisch Noordzeegebied. Voor het NCCN is het essentieel om te zorgen voor deze coördinatie, zowel op land als op zee.

Meer info over de Kustwacht: https://kustwacht.be/nl