Bioterroristische dreiging : internationale oefening, nieuw nationaal noodplan en nieuw CBRNe centrum (19 juni 2018)

Op dezelfde dag werd ook het nieuwe nationale CBRNe terro noodplan gepubliceerd in het Belgische Staatsblad.  De overheden en de betrokken diensten beschikken hiermee over een kader dat het crisisbeheer ten aanzien van deze nieuw risico’s organiseert.

Om dit plan en de bijhorende procedures te operationaliseren, is er een nieuw CBRNe centrum in oprichting op het Crisiscentrum (FOD Binnenlandse Zaken). Dit nationaal platform ondersteunt de samenwerking tussen de operationele diensten, de kennis- en opleidingscentra, om zodoende hun werkzaamheden te integreren in de voorbereiding en het crisisbeheer

Internationale samenwerking tegen CBRNe dreiging : 300 deelnemers uit binnen- en buitenland

De oefening Bio Garden kadert in het Europese Horizon 2020 eNotice project (European Netwerk of CBRN Training Centers), met als doel de overheden beter voor te bereiden op een CBRN dreiging door de internationale multidisciplinaire samenwerking te ondersteunen.

De minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken Jan Jambon, de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Maggie De Block, de minister van Defensie, Steven Vandeput en Europees Commissaris voor Veiligheidsunie verantwoordelijk voor de bestrijding van terrorisme en criminaliteit Sir Julian King bezochten de oefening. Minister Jambon: “Ik ben zeer verheugd dat verschillende Belgische diensten zeer actief participeren in dit project.  In een dergelijke snel evoluerende materie is het van kapitaal belang om beroep te kunnen doen op een internationaal netwerk. Het is door dergelijke oefening en het delen van kennis over de landsgrenzen heen, dat onze diensten zich optimaal kunnen voorbereiden op een CBRNe dreiging”.

Aan de oefening namen ongeveer 300 deelnemers deel uit binnen- en buitenland.  Onder andere de federale politie, Defensie, de Civiele Bescherming, het Crisiscentrum en het mobiel laboratorium B-LiFE namen actief deel aan de oefening. Oefencoördinator professor Jean-Luc Gala (biomedische wetenschappen – UCL): “Een van doelstellingen van deze oefening was om nieuwe procedures, technologieën en communicatiesystemen te testen in het kader van een CBRNe-incident. Dergelijke oefeningen moeten ons in staat stellen om beter en sneller te reageren op een CBRNe-incident.”

Tijdens de oefening werd ook gebruik gemaakt van nieuwe technologie op het gebied van transmissie. Zo was het mogelijk om via bodycams de activiteiten van het personeel in het laboratorium te volgen. “Dat bevordert de veiligheid van het personeel, maar levert ook tijdswinst op in het kader van het onderzoek" alsnog professor Gala.

Nieuw CBRNe terro noodplan : België organiseert zich tegen nieuwe risico’s

Recente voorvallen tonen aan dat de dreiging voor CBRNe incidenten aanwezig is en volop in evolutie is.  De Belgische overheden bereiden zich dan ook voor om snel te kunnen reageren op een crimineel of terroristische incident dat gebruik maakt van chemische, biologische, radiologische of nucleaire producten (CBRN). Rekening houdend met de mogelijkheid dat explosieven gebruikt worden in combinatie met CBRN-producten, is er aan de afkorting CBRN een ‘e’ toegevoegd.

Op dinsdag 19 juni werd in het Belgische staatsblad het Koninklijk besluit tot vaststelling van het nationaal noodplan betreffende de aanpak van een crimineel incident of een terroristische aanslag waarbij chemische, biologische, radiologische en nucleaire agentia worden gebruikt (CBRNe). Dit plan organiseert de werkzaamheden van alle betrokken Belgische diensten bij een dergelijk incident.

Oorspronkelijk ontwikkeld in 2007 door het Crisiscentrum en zijn partners, is dit CBRNe noodplan onlangs geactualiseerd in overeenstemming met het Koninklijk besluit voor de aanpak van terroristische kapingen of een terroristische aanslag van 1 mei 2016. Dit plan organiseert de werkzaamheden voor crisissituaties die coördinatie of beheer op nationaal niveau vereisen. Hiertoe heeft het een procedure vastgesteld voor de coördinatie van hulpoperaties op nationaal niveau.

Deze specifieke organisatie en de noodprocedures werden uitgewerkt in overleg met de FOD Binnenlandse Zaken, Defensie, het Federaal Agentschap voor Nucleaire controle, het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse, de federale politie en de Civiele Bescherming. De gouverneurs en de Hoge ambtenaar van Brussel, evenals het college van procureurs generaal werden eveneens geconsulteerd.

CBRNe centrum op het Crisiscentrum : een essentiële coördinerende rol

Om de overheid verder voor te bereiden op de CBRNe-uitdagingen, is op het Crisiscentrum een CBRNe-centrum in oprichting. Het centrum beheert een nationaal platform van operationele diensten, kenniscentra en trainingscentra die op een geïntegreerde manier samenwerken. Eén van de taken van het centrum is het opmaken van operationele CBRNe-noodplannen. Hierbij is het heel belangrijk dat de resultaten van onderzoek en ontwikkeling worden geïntegreerd in de noodplannen en het crisisbeheer. Daarnaast biedt het centrum tijdens een CBRNe-incident snel ondersteuning aan het crisisbeheer. Tot slot zorgt het centrum samen met de partners voor goed opgeleide personen op het terrein.

Tijdens de oefening Bio Garden nam het Crisiscentrum een coördinerende rol op, in het kader van de uitbouw van het CBRNe-centrum. Vanuit het militaire domein in Peutie werd beeldmateriaal, onder andere van drones, overgemaakt aan het Crisiscentrum in Brussel. Daar werd een analyse gemaakt van de ‘fictieve’ resultaten en werden de mogelijke beschermingsmaatregelen voor de bevolking en de voedselketen besproken.

Voor directeur-generaal Bart Raeymaekers was Bio Garden een goede oefening voor het Crisiscentrum: “We zijn volop bezig met de ontwikkeling van een CBRNe-centrum. Bio Garden was dus de ideale gelegenheid om samen met onze partners het beheren van een CBRNe-incident te oefenen. De evaluatie van deze oefening zal nuttig zijn voor de verdere ontwikkeling van het centrum”.

Meer informatie over het eNotice project: https://www.h2020-enotice.eu